T.C.
ANKARA
9. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO: 2013/674
YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI
İSTEYEN (DAVACI LAR ) : 1- TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
VEKİLİ : AV. EMRE BATURAY ALTINOK
Uğur Mumcu Sok. No:54/8 -GOP/ANKARA
2- TMMOB MİMARLAR ODASI (ANKARA ŞUBESİ)
VEKİLİ : AV. GÖKÇE POLAT; Konur Sok. No:4/3 - Kızılay/ANKARA
3- TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI; (ANKARA ŞUBESİ)
VEKİLİ : AV. KORAY CENGİZ; Cinnah Cad. Farabi Sok. No:38/4 - Çankaya/ANKARA
KARŞI TARAF (DAVALI) : ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI, ANKARA
İSTEMİN ÖZETİ : Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin; dava konusu karara konu parsellerin tamamı için 27.04.1982 tarih ve 221 nolu karar ile 74950 nolu parselasyon planının yapıldığı, bu plan notlarında " yeşil alanlar, genel otoparklar, yollar, eğlence ve diğer hizmet alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı tesisleri gerçekleşmeden iskan izni verilemez" hükmü yer almasına rağmen kamuya terkler gerçekleşmeden iskana izin verildiği, daha sonra mal sahiplerince kamulaştırmasız el atma davaları açıldığı, davalı idarenin mülkiyet sorunlarını çözmek için mal sahiplerinin talepleri doğrultusunda dava konusu plan değişikliğini yaptığı, yapılan değişikliğin herhangi bir bilimsel, nesnel ve teknik bir gerekçeye dayanmadığı, meclis kararının plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozduğu, eşdeğer alan ayrılmadığı, planın bütünlüğünün bozulduğu ileri sürülerek iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Usule ilişkin olarak, davada süre aşımının bulunduğu, davacıların plana itiraz etmeksizin doğrudan dava açma yoluna gitmesinin mevzuata aykırı olduğu ve şubelerin oda adına dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı; esasa yönelik olarak ise, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda 27.04.1982 tarih ve 221 nolu karar ile 74950 nolu parselasyon planının yapıldığı, bu plan notlarında " yeşil alanlar, genel otoparklar, yollar, eğlence ve diğer hizmet alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı tesisleri gerçekleşmeden iskan izni verilemez" hükmünün yer aldığı, ancak bu hükme rağmen terkler yapılmadan buralarda iskan yapıldığı, bu konuda Ankara 8.İdare Mahkemesinin 13.03.1996 tarih ve E:1995/305 K:1996/107 sayılı kararının bulunduğu, yine dava konusu taşınmazların bulunduğu alanlar için aleyhlerine kamulaştırmasız el atma davaları açıldığı, bu nedenle anılan bölgede yeni düzenleme yapıldığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 9. İdare Mahkemesi'nce, davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmedikten sonra davacıların yürütmenin durdurulması istemi hakkında işin gereği görüşüldü:
Dava, Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun Tanımlar başlıklı 5. maddesinde, Nazım İmar Planı, varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak; Uygulama İmar Planı ise, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmış; anılan Kanunun"Planlama Kademeleri" başlıklı 6.maddesinde, "Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından; "Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planları ise, "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanır. Uygulama imar planları, gerektiğinde etaplar halinde de yapılabilir." hükmüne; "Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması" başlıklı 8. maddesinde, "(...) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik cümle: 08/08/2011-648 s.K.H.K./21. md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir.Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.(...) Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.(...)" hükmüne yer verilmiştir.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğinin "İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar" başlıklı 27. maddesinde; “İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: 1- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. 4- Dini yapı alanlarına ilişkin planlarda ve değişikliklerinde il müftülerinin görüşü alınır.” hükmü yer almaktadır.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 28. maddesinde, “İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1-Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır.” hükmü bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellerinin bulunduğu alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin yapıldığı; bu değişiklikler ile, anılan parsellerin 40 yasal terkten sonra geriye kalan 60'lık kısmında şahıslar adına "Ticari Rekreasyon Alanı" oluşturulduğu ve bu alanın yapılaşma koşullarının E:0,15, H:2 kat olarak belirlendiği, bu durumun planlama ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğundan bahisle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu plan değişikliklerinin daha önceki belediyeler tarafından gerçekleştirilen hatalı uygulamaları telafi etmek amacı ile yapıldığı, davalı idarece burasının kamulaştırılabileceği, ancak söz konusu bölgedeki taşınmazların değerli olması ve kamulaştırma bedelinin yüksek olması nedeni ile plan değişikliği yapılmak sureti ile burasının ticari rekreasyon alanına çevrildiği, sorunun bu şekilde çözülmesinde mevzuat adına bir engel bulunmamakla birlikte uyuşmazlığın kamu yararı ve şehircilik ilkeleri açısından değerlendirilmesi gerektiği, bu kapsamda yapılandeğişiklikleri ile nüfus yoğunluğunun arttırılması üzerine buna paralel olarak sosyal ve teknik altyapı alanlarında da artış olması gerekirken tam aksine değişiklikten önceki alanların dahi korunmadığı, başka bir ifadeyle imar planı değişikliği ile bölge içerisinde sosyal ve teknik altyapı alanları için eşdeğer yeni bir alanın ayrılmadığı anlaşılmakla, dava konusu plan değişikliklerinin planlama ve şehircilik ilkelerine de aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davaya konu 1 /5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu işlemlerin hukuka aykırılığı saptandıktan sonra hukuk âleminde varlığını sürdürmesi., Tüm işlem ve eylemlerinin hukuka uygun olduğu karinesine dayanan hukuk devleti ilkesine aykırı bir durum yaratacağı açık olup; imar planı değişikliğine ilişkin bulunan dava konusu işlemlerin niteliği de dikkate alındığında, dava sonunda verilecek iptal kararı üzerine önceki halin geri getirilmesi açısından telafisi güç zararların oluşacağı konusunda duraksama bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemlerin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere, 05/06/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
BAŞKAN: SÜLEYMAN AYHAN 37777
ÜYE: TARIK ARMAĞAN 101737
ÜYE: GÜLSİNEM KONUKÇU 138959
Avukat Emre Baturay ALTINOK
Uğur Mumcu'nun Sokağı No: 54/8 GOP- Çankaya/ANKARA
Tel: +90.312.428 05 01
Faks: +90.312.437 05 01
GSM:+90.532.731 48 43
.jpg)
